BIOGRAFIE
DE ZINGENDE TUINMAN: ALS EEN WANDELING IN HET PARK
RACHAM MALKISHUA; Een heel aparte componist en musicus
“De psalmen waren niet saai! Ze zijn saai gemaakt”
Zijn naam Francis Marcel Vos veranderde hij in een Hebreeuwse naam toen hij enige jaren in Jeruzalem woonde. Hij wilde dat zijn Hebreeuwse naam op zijn schooldiploma zou komen te staan. Op school , de dependance van het Danmark College, ging hij vaak de aula binnen waar een grote vleugel stond en vroeg om toestemming om de piano te spelen. Een andere leerling die stukken beter kon spelen was echter niet zo populair als Racham, omdat Racham’s muziek altijd opgewekt en vrolijk klonk. Geen klassiekers, maar eigen composities. Het trappenhuis transporteerde de klanken naar boven en ook in de klaslokalen kon je zijn muziek horen tijdens de lessen. De meisjes vroegen hem dan ook regelmatig om te spelen tijdens de Engelse les. Racham had dan vrij, omdat hij de Engelse taal snel had geleerd om zichzelf verstaanbaar te maken toen ze naar Israel waren geëmigreerd in 1972. Ook de secretaresse, die werkte in het kantoor naast de aula, wilde wel live muziek horen. Het was niet zijn eerste optreden echter. Reeds in 1972 speelde hij al op de accordeon tijdens festiviteiten bij de inburgeringcursus en kreeg hij de eerste prijs voor de leukste voorstelling. En in de jaren daarop zou hij vaak unieke projecten ontwikkelen.
Als vijfde zoon van zeven kinderen, was hij als vijftienjarige nog te jong om een echte baan te hebben. Wel deed hij de tuin van een voormalige minister van Justitie. Het hoveniersvak heeft toen voor hem vorm gekregen. Ook in de jaren daarna werkte hij voor vele belangrijke personen in de verscheidene ministeries en kerkgenootschappen. Daarnaast leerde hij van zijn moeder het vak van interieurverzorger. Op Zaterdagen kon je hem vinden in de Baptisten Kerk in West Jeruzalem, waar hij tijdens de diensten zichzelf begeleidde op de citer en zijn eigen muziek zong op de Psalmen.
Zijn talent in het componeren viel op tijdens een Messiaanse Conferentie voor Muziek in Kiryat Shmona. De organisatoren waren zo onder de indruk van zijn muziek op de psalmen, dat het hele programma werd omgegooid. Niet een liedje op enkele verzen, maar complete Hebreeuwse Psalmen op muziek gezet. Meerdere keren werd hij gevraagd om zijn muziek te komen spelen in andere kerken in Jeruzalem. Het duurde dan ook niet lang en zijn muziek werd opgenomen en via cassettes verspreid. Zijn cassettes werden gebruikt in rusthuizen en ziekenhuizen voor terminale patiënten. Hoewel de muziek rustgevend is, maakt het ook opgewekt.
Eind jaren tachtig organiseerde hij conferenties, tours, een dramagroep, een muziekgroep, dansgroepen en de eerste Messiaanse musical in Jeruzalem. Nog steeds alleenstaand, organiseerde hij op zaterdag middag een lunch voor alleenstaanden. Iedereen bracht iets mee. Het was de inspiratie voor andere culturele avonden. Hoewel hij ook op grotere podiums optrad, en een tour maakte naar Pennsylvania, lag zijn interesse vooral in kleinschaligheid. Snel merkte hij dat zijn muziek werd misbruikt tijdens diensten als ‘opvulling’. De dynamiek die uitgaat van de Psalmen ging vaak verloren omdat het niet paste in het programma van de kerkdiensten. Zodoende zocht Racham naar nieuwe mogelijkheden.
“Ga spelen in de Jaffa Poort!” Deze opdracht kreeg hij tijdens gebed. “Niet zonder meer! “, was Racham’s antwoord aan de Heer. “Maar indien u deze opdracht bevestigt: onafhankelijk en ongesolliciteerd, dan zal ik gehoorzamen”. Hij ging op bezoek bij een kleine Messiaanse gemeente en vond zijn bevestiging hangen aan de wand. Een schilderij van Pamela Suran. Afbeelding van de Jaffa Poort, met het opschrift: ‘ Want de Heer heeft de poorten van Jeruzalem verkozen’ Dus ging Racham spelen in de Jaffa Poort. De Arabieren daar, kenden zijn muziek en vroegen hem vooral de uitspraken van Jezus vaak te zingen. Joden en Christenen vonden zijn Psalmen bijzonder. Regelmatig vroeg hij andere artiesten om hem bij te staan. Een man met een papegaai. Een vrouw met een blokfluit. Een danseres. Iedereen die maar durfde. Sommigen hoorden het evangelie van hem. Anderen zijn muziek. Weer anderen konden hun verhaal bij hem kwijt. En de politie liet hem altijd ongemoeid. Een terrorist kwam bij hem zitten en biechtte bij hem.
“Ga naar Rotterdam, hier kun je niets meer doen!” In 1994 werd Racham terug geroepen naar Nederland. Hij kroop weer achter de piano aan het einde van een dienst. Citer of piano, hij speelde en zong zijn Psalmen, Profetische teksten en de uitspraken van Yeshua (Jezus). Nu ook vertaald in het Engels en Nederlands. Hij zette lessen op en maakte een reconstructie van het avondmaal. Maar, zoals hij nu wel gewend was, kerken waren niet geïnteresseerd om veranderingen toe te staan. Vijf minuutjes als ‘opvulling’. ‘Je gaat toch niet preken hè?’ In Rotterdam kwamen schandalen aan het licht binnen de Sion gemeente en de Kandelaar. In Amsterdam was het bij de Berea gemeente. Hij zag het iedere keer wel aankomen en vertrok voordat het zover was. Sex, macht en geld maken kerken stuk.
“Hier zul je je vrouw vinden”, toen hij bij het stoplicht stond, terwijl Hij keek naar Hardenberg. Hij had het net uitgemaakt met een meisje in Emmen. Zijn hoofd stond er niet naar. “Doe het Heer!” en reed door naar Amsterdam. Hij vergat het verder.
“Schrijf je in bij een huwelijksmakelaar!” Hij schreef zich op zijn verjaardag in bij een huwelijksmakelaar in Papendrecht. Maar er was geen vrouw die het met hem aandurfde. Hoogbegaafd, getalenteerd, knap en niet op zijn mond gevallen. Niet een doorsnee burger die te strikken is voor huisje, boompje, beestje. Zonder jeugdzonden, multicultureel, zonder regelmatig inkomen, maar nooit zonder geld. Racham had het al zo vaak gehoord. “Ik weet zeker dat er iemand voor jou is, maar ik ben het niet!”
“Organiseer een Hebreeuws koor”. Veertig inschrijvingen. Allemaal zagen ze ervan af. Niet genoeg tijd. Te moeilijk. Te ver weg. Te hoog gegrepen. Toch nog één vrouwtje die hem uitnodigde om samen met haar gemeente Hebreeuwse psalmen te leren zingen. Wederom afzeggingen. Bleef Yola over. Och, met één persoon kun je geen koor maken. Toch?
“Dit is belangrijk!” “Oh, is dit mijn vrouw?’ Wederom bevestigingen: Onafhankelijk en ongesolliciteerd. Precies een jaar na de inschrijving bij het huwelijksbureau waren ze verloofd. Op zijn verjaardag. Cadeautje van de Heer. Samen gingen ze het land door en deden lezingen en optredens, nadat de muziekgroep die hij had, uiteengevallen was. Na een bezoekje bij zijn ex-vriendin in Emmen, stond hij weer bij het kruispunt bij Hardenberg. ‘Wie zit er naast je?’ “oh, ja! U had het voorspeld!” was Racham’s antwoord. Sindsdien woont hij in Hardenberg.
“Je gaat een woestijnperiode binnen”. Geen optredens meer, geen voordrachten, geen kerken meer, gewoon een burgerlijk leventje. Een opleiding gaan volgen voor Register Coach bij Stichting Tabitha. Hovenier zijn in Hardenberg. Samen een Bed and Breakfast gaan runnen. Piano gekocht en af en toe spelen voor de gasten. Ze waren onder de indruk: 'Je zou je je moeten aanmelden voor “Nederland heeft talent”. ' “ Och, ze hebben genoeg juryleden” was het laconieke antwoord.
Er werd een genetische schildklier afwijking geconstateerd in de familie. Blauwe pilletjes slikken. Langzaam kwam er een persoonsverandering tot stand. Racham werd niet minder uitgesproken, maar zijn muziek en talenten kregen als het ware vleugels. In het verleden had hij ontdekt dat het mogelijk moest zijn om spontaan liederen te kunnen zingen. Nu kon hij het. Als Racham de tekst kende, kon hij spelen en zingen tegelijker tijd. Complete musicals op basis van een bestaande tekst. ‘Zing de Here een nieuw lied’, werd nu werkelijkheid. Niet meer gebonden aan oude melodieën. Zonder oefenen, nagenoeg zonder fouten en in allerlei stijlen en manieren. Wat in het verleden drie weken nam om te doen, kon nu ter plekke ontstaan. Dezelfde tekst op tien manieren zingen. Altijd weer anders.
“Wat moet ik hiermee, Heer?” Racham bespreekt het met Yola en komt tot de slotsom dat ze gewoon mensen thuis gaan uitnodigen. Thuisconcerten. De vraag beantwoorden: ‘Hoe klonken de Psalmen? ’ Psalmen zijn niet ontstaan in kerken en hebben hun bekoring nu grotendeels verloren. Psalmen horen thuis in de huiskamer, in het park, op straat, in de wildernis, op het water en tijdens feestjes. Net zoals Racham dat deed in Jeruzalem. En dus besloot Racham dat hij mensen wil uitnodigen die dit willen meemaken. Ongedwongen en ongekunsteld. Spontaan. Net zoals de tijd in de Jaffa Poort. Net zoals tijdens de singleslunch, net zoals in de aula op school. De psalmen zijn terug van weg geweest. Zoals ze zijn ontstaan: SPONTAAN
Men kan zich aanmelden om uitgenodigd te worden om de Psalmen in een nieuw licht te mogen zien: [email protected]
Racham en Yola
Kruserbrink 22
Hardenberg 7772 XM
0523 785036